DİBEK TAŞI
Dibek Taşında;
1.
Buğday dövülerek Yarma (El Yazması Tarhana ve
Çorbalık Tarhana, Toğga Çorbası yapımında kullanılır.) yapılır.
2.
Buğday kaynatılarak Bulgur yapılır. Bulgur dövülür ve pilav, yazma (köfte), içli
köfte, süle köftesi, kısır vb. yapımında kullanılır.
a.
Bulgur Yapımı: Öncelikle hasat edilen buğday
elenerek kalburun üst kısmında kalanı ayrılır. Bu ayrılan buğday Bulgurluk olan
buğdaydır. Alta geçen ise tavuk yemi vb. olarak kullanılır.
Bulgurluk buğday,
çeşmelerde bulunan oluklarda yıkanır. Yıkandıktan sonra büyük kara kazanlarda
kaynatılır. Kaynatıldıktan sonra harman vb. geniş alanlarda çadır veya
birleştirilmiş çuvallarlın üzerine ince şekilde serilerek iki gün süre ile
kurutulur. Bu işleme Sergi denir. İki boyunca kururken el ile karıştırılır.
Sergi esnasında bulgura üşüşen kuşlarla sergiyi bekleyen kişi arasında büyük
bir çekişme sürer. Kuşları uzaklaştırmak için teneke çalma, uzun sopaların
ucuna bağlanan renkli çaput (bez) vb. yöntemler uygulanır. Kurutulan bulgur
toplanıp çuvallara doldurularak Dibek taşının yanına götürülür. Burada Dibek
taşında dövme işlemi için beş – altı kişi toplanır. Dibek taşına taşın hacmi kadar
bulgur doldurulur ve taşın dört yönüne karşılıklı dört kişi geçer. Dibekteki
bulguru dövmek için Tokmak adı verilen alet kullanılır. Dört kişide de Tokmak
bulunur. Saat yönünde kişiler sıra ile bulguru döverler. Bulgurun kepeği çıkana
kadar dövülür. Kepeği ile birlikte tekrar çuvallanır ve tekrar Sergi serilerek
kurutulur. Kuruduktan sonra rüzgâr yardımı ile savrularak kepeğinden ayrılır.
Kepekten ayrılan bulgur yer sofrasında ayıklanma işlemine tabi tutulur.
Ayıklanan bulgurdan bu hali ile sadece Kavurga adı verilen ateş üzerinde saçta
kavurma yapılarak yenilebilir.
Ayıklandıktan sonra İnce Bulgur ve Kalın Bulgur olarak ayrılması için
değirmene götürülür. Eskiden El değirmenlerinde Mahallede toplanarak imece
usulü ile yapılırken günümüzde normal değirmenler kullanılmaktadır.
İlgili İçerik;
Dibek Döven Kadınlar |
İlgili İçerik;
Tags:
Sözlük